Еврокомесарот за преговори за проширување и европска соседска политика, Јоханес Хан го поздрави исходот од состанокот на политичките лидери што се одржа вчера во Скопје во присуство на амбасадорите на ЕУ и САД.
бара Конкретно, неформалната Влада на ЕУ, во делот на владеењето на правото и судството,:
- Деполитизација на назначувањето и унапредувањето на судиите и јавните обвинители, во пракса, не само во теорија, врз основа на транспарентни, објективни и строго врз основани на заслуги критериуми, што ќе се применуваат во транспарентна и отворена постапка.
-
Да се воспостави хармонизиран систем за управување со перформанси врз основа на квалитативни и квантитативни стандарди, како основа за сите одлуки во кариерата.
-
Да се отстранат елементите на системот на дисциплина и разрешување на судиите што во моментов се мешаат во независноста на судството и во законодавството и практиката.
-
Обезбедување на професионалност на Судскиот совет, во практика не само во теорија (т.е. јасен и предвидлив тест за примена на законското барање за “истакнат адвокат”).
-
Да се обезбеди повеќе про-активна улога од страна на Судскиот совет и повисоките судови во заштита на судиите од попречување на нивната независност (и преку подобрување на комуникациски стратегии и преку одлучна акција по жалби на пречки или притисок).
-
Подобрување на квалитетот на обуката, буџет и автономија на Академијата за судии и обвинители (и да се поттикнат назначувања на националните судии).
-
Обезбедување на објавување на сите судски одлуки во рамките на јасни рокови наметнати со закон (и да се обезбеди целосна “истрага” и олеснување на пристапот).
-
Развивање на учинокот на вкупната должина на постапката, со посебен фокус на “старите случаи”.
-
Да се обезбеди брзо извршување на сите пресуди против земјата (особено преку развивање на практични и крајно ефективни мерки за секоја категорија на случаи).
Во однос на функционирање на судскиот и парламентарен надзор на следењето на комуникациите, Еврокомисијата препорачува:
- Да се обезбеди јасна поделба на овластувањата и прописите во врска со следењето на комуникациите за водење на кривична постапка, од една страна, и за безбедносните цели од друга страна.
-
Да се отстрани посредничката функција на Управата за безбедност и контраразузнување (УБК) како “чувар” за следењето на активностите за спроведување на законот (полиција, царина, финансиска полиција).
-
Да се отстрани директниот пристап на УБК до техничка опрема што дозволува надгледување на комуникациските сигнални телеком-провајдери (т.е. целосно отстранување на практичната и техничката способност на УБК да ги фаќа комуникациите директно).
-
Појаснување во закон и во пракса дека давателите на телекомуникациски активираат и пренасочуваат сигнали до надлежните за спроведување на законот (полиција, Царинската управа и Финансиската полиција) или агенции за безбедност (Управата за безбедност и контраразузнавање – УБК), Агенцијата за разузнавање и Министерството за одбрана е воената безбедност и разузнавање) само по претходен прием на судски налог, а само за целите на законски преминувања.
-
Воведување алатки за управување со ризик да се насочуваат и водат сите разузнавачки операции, како и засилена безбедност на податоците и складирање.
-
Да се обезбеди соодветна обука на вработените за заштита на податоците, основни права, професионална етика и интегритет.
-
Да се обезбеди непосредно и редовно одржување на соодветните парламентарни комисии за следење на комуникациите и безбедност и контраразузнавање и нивна лесна работа.
-
Да се обезбеди усогласеност на овој Комитет со нивните законски обврски за известување, како и нивна способност да се добијат без пречка потребните податоци, сведоштва, техничка помош и пристап, потребно за производство на овие извештаи.
А, за независни регулаторни, супервизорски и надзорни тела, Брисел од Македонија бара најпрво да се обезбеди доволно автономија на независните регулаторни, супервизорски и надзорни тела, не само во теорија, туку во практика, со цел ефикасно да дејствуваат и да се ослободени од политички притисок. Ова, според Еврокомисиајта бара не само про-активни напори од органите, туку и политичка волја на сите други учесници што ќе им овозможи да ги извршуваат своите функции како што е предвидено со закон, вклучително и преку распределба на доволни финансиски средства.
Исто така, од Македонија се бара да обезбеди дека членството во независните регулаторни тела е врз основа на професионална компетентност, професионално искуство релевантно за областа и компаративни заслуги. А, потребно е и да се обезбеди дека препораките на Народниот правобранител и други советодавни тела се следат од страна на сите државни органи со целосно почитување на законот и принципот на отчетност.
Брисел бара и да се обезбедат ефективни законски санкции за непочитување на барањата и препораките на независните тела и да се обезбеди дека Канцеларијата на Народниот правобранител е во целосна согласност со Париските принципи.
Во врска со Антикорупциската политика и законодавство, неформалната Влада на Европската унија, во својот предлог за спроведување на итни мерки во Македонија бара воспоставување веродостојна евиденција на корупцијата на високо ниво, а особено да се осигура дека сите тела за спроведување на законот и на надзорни тела имаат доволно автономија да дејствува самостојно во согласност со законот (кредибилитетот на евиденција на тековниот резултат што пати од недостаток на голем број на случаи на високо-позиционирани лица последниве години).
Општо земено, според Брисел, борбата против корупцијата треба да се зајакне, како и да се подобри контролата на судир на интереси и имотот на избраните и именуваните функционери преку воспоставување централен регистар на ваквите официјални лица. А, се препорачува и работа со експерти на ГРЕКО за воспоставување нов, сеопфатен механизам за заштита од т.н. “свиркачи” во согласност со последните препораки на Советот на Европа и најдобрите европски практики.
Комисијата има препорака и за лустрацијата, каде според неа „треба да се отстранат сериозните недостатоци и да ревидира/укине Законот за лустрација и неговото спроведување (посебно во врска препораките на Венециската Комисија) во однос на привремените временски ограничувања. Во овој дел се препорачуваат мерки за заштита од политички, идеолошки или партиски причини кои се користат како основа за лустрација и исклучување на лицата на приватни или полуприватни позиции и посилни механизми за заштита на идентитетот на предмети до конечната судска одлука.
Еврокомисијата препорачува и деполитизација на јавната администрација и тоа преку:
- Спроведување на ригорозно нова законска рамка, Закон за административни службеници и Закон за јавни службеници, со целосно почитување на принципите на транспарентност, заслуги и правична застапеност.
-
Политиките за вработување треба да ги следат принципите на транспарентност, заслуги и правична застапеност во јавната служба и преку отворена процедура и да нема натамошни вработувања кои не ги почитуваат правилата.
-
Да се воведе мораториум на имплементацијата на Законот за трансформација на привремените позиции во постојани договори додека принципот на заслуги не биде под целосна опсервација во процесот на трансформација.
-
Обезбедување податоци за вкупниот број вработени во јавните служби во сите владини министерства, агенции и други органи, поделени по сектори.
Исто така, се бара да се спроведе ревизија на Избирачкиот список, во согласност со заложбите и препораките на ОБСЕ/ОДИХР и оценка на точноста и комплетноста на гласачките податоци особено во однос на можните дупликат-гласачи, запишани избирачи посебно со детали од лична карта и пасош и адреси со голем број на регистрирани гласачи.
Се бара и да се идентификуваат области на потенцијално подобрување на точноста на гласачките податоци и да се ревидира и подобри точноста на Избирачкиот список.
Во однос на рекламирањето на Владата, Еврокомисијата бара воспоставување строги правила за рекламирање на Владата врз основа на транспарентни, објективни и недискриминаторски критериуми. Исто така се бара да се обезбеди целосна транспарентност на рекламите на Владата (не само за трошењето на јавните финансии, но, исто така и за корисниците и содржината). Во овој дел, Брисел инсистира и да се развие механизам за неплатени јавни огласи од карактер на вистински јавен интерес.
извор:www.kajgana.com.mk